Wagi są nieodłącznym narzędziem wielu branż i sektorów gospodarki. Od sklepów spożywczych i aptek, po przemysł i laboratoria, wagi są wykorzystywane do precyzyjnego pomiaru mas różnych towarów. Aby zapewnić dokładność i wiarygodność wyników ważenia, wprowadzono przepisy dotyczące legalizacji wag. Legalizacja jest procesem, który sprawdza zgodność wagi z określonymi normami i wytycznymi. W niniejszym artykule omówimy jakie wagi podlegają legalizacji, w jakim celu legalizuje się wagi oraz jak często należy przeprowadzać legalizację, odwołując się do przepisów zawartych w ustawie Prawo o miarach i obowiązujących rozporządzeń.
Wagi podlegające legalizacji
Wagi handlowe, używane w celach komercyjnych, takie jak wagi sklepowe, wagi magazynowe czy wagi apteczne, muszą być zgodne z odpowiednimi przepisami i legalizowane. Obowiązkiem tym objęte są także wagi laboratoryjne, medyczne czy przemysłowe oraz wagi stasowane w kontrolach celnych.
Legalizacja wag, czyli ocena zgodności ma na celu zapewnienie wiarygodności i dokładności wyników pomiaru masy. Legalizacja przeprowadzana jest przez Urząd Miar i jednostki akredytowane — podczas legalizacji weryfikuje się, czy waga spełnia określone standardy i normy dotyczące precyzji, a także czy pomiary są zgodne z określoną klasą dokładności zawartą na tabliczce znamionowej. Błąd pomiaru nie może być większy, niż zostało to określone przez producenta. Jest to ważne szczególnie w przypadku ważenia produktów sprzedawanych na podstawie ich masy, aby chronić zarówno interesy kupujących, jak i sprzedających. Przykładowo wagi Axis https://www.aplok.pl/wagi-axis-typ-batpk,75,307 z III klasą dokładności dopuszcza błędy przy legalizacji na poziomie maksymalnie 500 < m ≤ 2000.
Częstotliwość legalizacji wag
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 22 marca 2019 r. w sprawie prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych wagi handlowe używane w obrocie gospodarczym poddane ocenie zgodności po 26.04.2019 roku powinny być przekazane do pierwszej legalizacji przed upływem 2 lat, a druga i następna legalizacja powinna się odbyć przed upływem 25 miesięcy. Legalizacji dokonują jedynie uprawnione jednostki, a po zakończonym badaniu na wadze naklejone zostają homologacje, które zawierają informacje o miejscu i dacie legalizacji.
Konsekwencje braku legalizacji wag
Ważne jest, aby przedsiębiorcy, użytkownicy wag oraz operatorzy systematycznie monitorowali terminy legalizacji i przestrzegali obowiązujących przepisów. Niedopełnienie obowiązku legalizacji wag może prowadzić do konsekwencji prawnych.
Brak legalizacji wagi wiąże się z ryzykiem nałożenia kary finansowej w wysokości od 50 do 500 zł, a dokładna wysokość grzywny zależy od rodzaju wagi i czasu, jaki minął od ostatniej kalibracji. Mandat można otrzymać także za utrudnianie urzędnikom dokonania kontroli, czy też posiadanie zapasowych wag bez ważnej legalizacji oraz za legalizację nadaną przez jednostki do tego nieuprawnione.
