Styczniki w schematach elektrycznych

Ręczne załączania i wyłączanie urządzeń elektrycznych może stać się problematyczne, zwłaszcza gdy ich rozruch jest ciężki, a one same usytuowane w trudno dostępnych miejscach.

Dlatego warto usprawnić ten proces i zastosować styczniki, czyli niewielkie łączniki, które umożliwiają zdalne sterowanie pracą urządzeń.

Budowa, funkcja i zasada działania stycznika

Stycznik to łącznik mechanizmowy składający się z cewki elektromagnesu, styków roboczych (głównych), które uruchamiają odbiorniki oraz styków pomocniczych przekazujących informacje np. o pracy urządzenia lub potrzebie zablokowania innego stycznika. Służy do załączania i wyłączania układów silnoprądowych, a więc takich urządzeń elektrycznych jak silniki, grzałki, pompy, wentylatory, transformatory itp. Działanie na cewkę prądem o odpowiednio wysokim napięciu powoduje zamknięcie styków roboczych, dzięki czemu prąd płynie ze źródła zasilania do odbiornika. Natomiast spadek napięcia na cewce wywołuje opadnięcie zwory i podniesienie styków roboczych - obwód zostaje przerwany, a urządzenie, z którym zintegrowano stycznik, wyłączone.

Rodzaje styczników

Styczniki można podzielić na cztery główne kategorie:

• styczniki prądu przemiennego - wykorzystywane do sterowania pracą silników i urządzeń elektrycznych w domach, budynkach użyteczności publicznej, zakładach pracy itp. Umożliwiają wygodne załączanie i wyłączanie bez konieczności ręcznego przestawiania dźwigni czy naciśnięcia przycisku.
• styczniki prądu stałego - stosowane w trakcjach, urządzeniach dźwigowych, na statkach, w automatyce przemysłowej w celu zapewnienia bezpieczeństwa i bezawaryjnego działania maszyn oraz całej instalacji. Ułatwiają ciężki rozruch i hamowanie przeciwprądem. Przystosowane do pracy przy dopływie prądu stałego za sprawą magnetycznego lub pneumatycznego mechanizmu załączającego.
• styczniki modułowe - dedykowane dla przemysłu. Doskonale sprawdzają się w sieciach o dużym obciążeniu. Bez problemu radzą sobie z włączaniem dużych silników, maszyn budowlanych, urządzeń modułowych, pomp, wentylatorów, systemów alarmowych. Charakteryzują się świetną wytrzymałością mechaniczną.
• styczniki pomocnicze - z ich pomocą tworzy się układy sterowania, blokady elektryczne i sygnalizacje. Pozwalają także na regulowanie pracy silników i sterowanie działaniem sprzęgieł, zaworów, urządzeń grzewczych. Podwyższają bezpieczeństwo obwodu, gwarantują bezproblemowe uruchamianie sprzętów/instalacji, jak również prostą konserwację.

Najważniejsze parametry

Styczniki różnią się między sobą nie tylko przeznaczeniem, ale i parametrami. W związku z tym przy ich wyborze należy zwrócić uwagę na moc i rodzaj napięcia zasilającego (wyróżnia się dwa: AC, czyli zasilanie prądem przemiennym i DC, czyli zasilanie prądem stałym). Oprócz tego trzeba przyjrzeć się budowie urządzenia, bo może być dostosowane do montażu na szynie, płycie lub przeznaczone do lutowania do płytki, a także kategorii pracy, gdyż istnieją trzy: AC1 - oznacza grzałki, obciążenia małoindukcyjne i nieindukcyjne, AC2 - to kategoria silników pierścieniowych i AC3 - to oznaczenie produktów przeznaczonych do pracy z silnikami klatkowymi.

Autor: www.polimet.com.pl.