Polistyren to materiał, którym otaczamy się każdego dnia, mamy go w kuchni, w łazience, w salonie, a nawet na zewnętrznych ścianach budynków. Jest łatwopalny i nie ulega naturalnemu rozkładowi w środowisku, a jednak nie wyrażamy sobie życia bez niego. Polistyren jest jednym z najbardziej wszechstronnych tworzyw o różnorakich zastosowaniach, od przedmiotów codziennego użytku, po opakowania leków i ocieplenie budynków. Zobacz, jakie ma właściwości, do jakich produkcji przedmiotów jest stosowany oraz dlaczego nie powinien mieć kontaktu z żywnością wysokotłuszczową.
Polistyren, czyli najpopularniejsze tworzywo sztuczne ma szerokie zastosowanie w budownictwie, produkcji wszelkiego rodzaju opakowań, naczyń ze szkła bezpiecznego, sprzętów elektronicznych, a także w aranżacji wnętrz. Otaczamy się nim w domu i pracy i nie wyobrażamy sobie życia bez niego.
Czym jest polistyren?
Polistyren jest tworzywem sztucznym o właściwościach termoplastycznych, które powstaje w procesie polimeryzacji monomerów styrenu, będącego organicznym związkiem chemicznym składającym się wyłącznie z węgla i wodoru.
Ma bardzo wysoką masę cząsteczkową. Poddany wysokiej temperaturze szybko ulega stopieniu, nawet jeśli zabierzemy od niego źródło ciepła. Jest łatwopalny i rozpuszcza się w benzynie, dwusiarczku węgla, a także pod wpływem niektórych tłuszczów.
Polistyren pod wpływem wysokiej temperatury staje się elastyczny i można go dowolnie formować. Ponadto rozgrzany można barwić, polerować i szlifować. Z rozgrzanego i spienionego polistyrenu powstaje styropian i styrodur. Z barwionego zabawki, meble ogrodowe, klosze lamp i wiele innych przedmiotów codziennego użytku. Jest wykorzystywany do produkcji nietłukącego się szkła, a także wszelkiego rodzaju obudów np. sprzętu AGD i RTV.
Produkty z niego powstałe są oznaczone symbolem "PS".
Właściwości polistyrenu
- Dość twardy co nie oznacza, że nie można go uszkodzić.
- Mało elastyczny, ostudzony ma bardzo niski współczynnik elastyczności, ale po ponownym rozgrzaniu można mu nadać dowolny kształt.
- Przezroczysty po polimeryzacji, czyli w stanie, w jakim został wyprodukowany, jest transparentny, dopiero pod wpływem barwników zyskuje kolor.
- Łatwo nadać mu barwę, ponieważ w stanie ciekłym szybko łączy się z barwnikami.
- Nie jest odporny na wysokie temperatury, pod ich wpływem zaczyna się topić już w 75 oC, nawet kiedy zabierzemy go od źródła ciepła, topi się do czasu ostygnięcia.
- Łatwopalny, bardzo szybko zajmuje się ogniem w temperaturze 130 - 140 C, pali się żółto-pomarańczowym płomieniem i kopci na czarno. Dym z polistyrenu jest szkodliwy dla środowiska i naszego zdrowia.
- Łatwo się odkształca, szczególnie w cieple.
- Jest odporny na wilgoć i nie przepuszcza wody.
- Spieniony i ostudzony, jest doskonałym izolatorem termicznych i w tej formie jest wykorzystywany do ocieplania budynków. Spieniony polistyren znamy jako styropian.
- Pęka naprężeniowo, ze względu na małą elastyczność, naprężony pęka, co można zaobserwować na płycie styropianu czy kawałku plastiku.
- Jest odporny na ścieranie.
- Elektryzuje się.
Polistyren i jego zastosowanie
Polistyren ma bardzo wszechstronne zastosowanie, znajdziemy go w większości przedmiotów codziennego użytku. Mimo że przemysł powoli odchodzi od tworzyw sztucznych i starają się je zastąpić organicznymi, to trudno nam sobie wyobrazić życie bez polistyrenu. Korzystamy z niego każdego od samego rana do późnej nocy, wewnątrz i na zewnątrz domu, w samochodzie, komunikacji miejskiej i w pracy. Powstaje z niego 90% przedmiotów codziennego użytku, a co dokładnie sami zobaczcie. Szczotki do włosów i szczoteczki do zębów, opakowania kosmetyków, biżuteria, zabawki, obudowy telefonów, komputerów, sprzętu AGD i RTV, leków, jest nawet składnikiem bezpiecznego szkła, czyli takiego które, nawet kiedy zostanie stłuczone, nie rozpada się na ostre kawałki. Znajdziemy go również wewnątrz mebli tapicerowanych, materaców rehabilitacyjnych i tych przeciwodleżynowych, a także w pluszakach.
Z czystego polistyrenu nie powinno się natomiast produkować naczyń, ponieważ bez dodatkowej obróbki ma on mała odporność chemiczną i może się rozpuszczać w niektórych tłuszczach. A przecież nie chcemy jeść potraw doprawionych tworzywem sztucznym.
Polistyren w budownictwie
Znajduje zastosowanie w budownictwie i obecnie jest jednym z najpopularniejszych materiałów ociepleniowych. Jak już wspomnieliśmy spieniony i podgrzany parą wodną, a następnie ostudzony to nic innego jak dobrze nam znany styropian, którym ocieplamy ściany budynków. W podobny sposób powstaje również polistyren ekstrudowany, znany nam pod nazwą styrodur i oznaczany symbolem XPS. Jest on twardszy od styropianu, ma większą odporność na wilgoć, uszkodzenia mechaniczne i ściskanie. Może być stosowany w miejscach narażonych na większe obciążenie.
Polistyren w aranżacji wnętrz
W aranżacji wnętrz polistyren jest wykorzystywany głównie pod postacią transparentnych, półprzezroczystych i mlecznych płyt, imitujących szkło. W takiej formie stosowany jest w zastępstwie szyb w drzwiach wewnętrznych, a także jako wypełnienie frontów witryn w meblach kuchennych i łazienkowych. Jest on bezpieczniejszy pod klasycznego szkła, ma większą odporność na stłuczenia i jest wyjątkowo lekki. W tej formie jest nam znany jako szkło polimerowe.
Polistyren w granulacie, czyli granulat polistyrenowy
Polistyren spieniony jest również dostępny pod postacią granulek o średnicy od 2 do 10 mm. Ma on zastosowanie w budownictwie jako lekkie kruszywo, które wsypujemy do betonu jako wypełniacz. Jest też stosowany jako wypełnienie mebli tapicerowanych, które charakteryzują się dużą elastycznością i łatwo dopasowują do naszego ciała. Granulki polistyrenowe spotkamy też w materacach przeciwodleżynowych i rehabilitacyjnych. To właśnie dzięki wypełnieniu tym tworzywem są wyjątkowo wygodne i mają niską wagę.
Granulki polistyrenu są również stosowane jako wypełnienie zabawek pluszowych. A pluszaki z takim wnętrzem są lekkie i mięciutkie, jednak ich czar pryśnie kiedy się rozerwą i styropianowe kulki się wydostaną na zewnątrz. Są one wyjątkowo trudne do uprzątnięcia, ze względu na niską wagę i elektryzowanie.
Jak można wykorzystać polistyren w granulacie?
- Ocieplenie ścian od wewnątrz - jest doskonały do ocieplenia ścian i szczelin w ścianach w trudno dostępnych miejscach. W tym wypadku wystarczy je wsypać i zabezpieczyć przed wypadnięciem.
- Sezonowe ocieplenie nieszczelnych okien - ponadto możemy je stosować jako sezonowe ocieplenie okien, w tym celu szyjemy wąski wałek, o średnicy umożliwiającej umieszczenie go między ramą okna a glifem. Jeden jego koniec zszywamy, potem drugim końcem dosypujemy granulat, zabezpieczamy niezszyty brzeg i przymierzamy do okna. Jeśli wszystko pasuje, zszywamy na stałe drugi koniec wałka i umieszczamy w miejscu, które ocieplamy. Uwaga nie wypełniamy naszego wałka na sztywno, ponieważ trudno będzie nam go umieścić, powinien on być w całości wypełniony granulkami, ale nie na sztywno. Miękkim wałkiem łatwiej będzie uszczelnić wszystkie szczeliny, ponieważ jest bardziej elastyczny.
- Wypełnienie dekoracji i poduszek dekoracyjnych - jeśli szukasz lekkiego i antyalergicznego wypełnienia poduszek dekoracyjnych lub wszelkich dekoracji tekstylnych, granulki polistyrenu doskonale się sprawdzą w tej roli. Nie przyciągają kurzu i nie mnożą się na nich kolonie roztoczy, grzybów i pleśni.
- Wypełnienie poduszek ogrodowych - taki granulat doskonale się sprawdzi jako wypełnienie poduszek ogrodowych. Nie straszne mu wieczorna wilgoć, promienie słoneczne, a nawet letni deszcz. Szybko schnie, a zabezpieczony tkaniną zewnętrzną, nie ulegnie zniszczeniu przez wiele lat. Jest lekki, a wypełnione nim poduszki są elastyczne, więc bez problemu przechowasz je w sezonie zimowym.
Jak widać polistyren, występuje pod kilkoma postaciami i ma bardzo wszechstronne zastosowanie, nie bez powodu rozpala wyobraźnie producentów materiałów budowlanych i wynalazców. Kupując materiał w formie granulatu, możemy dla niego znaleźć wiele zastosowań w domu i ogrodzie. Z kolei ten formie płyt może być stosowany na wiele sposobów w budownictwie, ale także w domu jako izolator termiczny np. w celu odizolowania lodówki od grzejnika lub piekarnika, choć zawsze trzeba uważać na jego łatwopalność.
Komentarze