Do prawidłowego działania każdej instalacji elektrycznej czy to w domu, czy w mieszkaniu niezbędne jest posiadanie odpowiednich bezpieczników elektrycznych. Na pewno nieraz zdarzyło ci się, że światło lub pralka przestały działać z powodu braku prądu tylko w twoim lokalu. Co takiego się stało? Co należy w takiej sytuacji zrobić? Wyjaśnię za chwile w tym artykule. Pozwolę sobie podzielić ten poradnik na kilka punktów, abyście łatwiej mogli się dowiedzieć wszystkiego na temat bezpieczników w waszym domu.
1. Jak działa bezpiecznik elektryczny?
Bezpiecznik elektryczny stosowany jest jako zabezpieczenie instalacji w naszych domach przed wystąpieniem nadmiernego natężenia prądu. Co to oznacza?
W prostych słowach wygląda to następującą. Włączasz w domu mikrofale, piekarnik, telewizor i powiedzmy pralkę. W tym czasie powstaje bardzo duże zapotrzebowanie na energię elektryczną, którą biorąc pod uwagę wymienione urządzenia wykosi około 4000 Watt. Dla przewodów w naszej instalacji jest to duży kopniak i nie lada wyzwanie przesłać taką ilość energii co skutkuje ich nagrzewaniem się. Żeby nie doszło do uszkodzenia (przegrzania) się przewodów, taki bezpiecznik rozłącza napięcie, informując o tym, że coś jednak za dużo wymagamy od naszych przewodów. Zapobiega to np. pożarom instalacji, ale także chroni nasze urządzenia.
Następnym przykładem może być również porażenie prądem. Jeśli ktoś przez pomyłkę dotknie przewodów podczas choćby wymiany gniazdka, taki bezpiecznik wyłączy napięcie w obwodzie, ratując życie nieuważnej osobie.
Dlatego tak ważny jest dobór właściwych bezpieczników o określonym prądzie znamionowym, aby w pełni zabezpieczyć naszą instalację i oczywiście nas samych. Pewnie zastanawiasz się co to jest ten „prąd znamionowy”. O tym dowiesz się w następnym punkcie.
2. Jakie rodzaje bezpieczników są dostępne na rynku?
W sklepach występują różne rodzaje bezpieczników podzielone na wartość natężenia prądu znamionowego oraz rodzaj instalacji.
Coraz rzadziej stosowane są wkładki topikowe, w których zabezpieczeniem jest cienki drucik, który podczas zbyt dużego natężenia prądu topi się i przerywa obwód. W skład takiej wkładki wchodzi korpus wykonany zwykle z porcelany, drucik (topnik), który swoim przekrojem (grubością) dostosowany jest do wartości prądu znamionowego, mierzonego w Amperach(A) ma przechodzić bezpiecznie do instalacji, piasku kwarcowego, który jest wsypany do środka w celu zapobiegania przegrzewaniu się wkładki oraz dwóch kapturków na końcach korpusu porcelanowego.
Powszechnie stosowane ostatnio są tzw. Wyłączniki instalacyjne. Cechuje je przede wszystkim od wkładek to, że są one wielokrotnego użytku. Steruje się nimi za pomocą małej plastikowej wajchy, przełączając ją między pozycjami „0”- wyłączony i „1”- włączony. Elementy, które pełna role wyłącznika w tych bezpiecznikach jest tzw. wyzwalacz termobimetalowy, który pod wpływem wysokiej temperatury przełącza dźwignię w pozycję „0” oraz wyzwalacz elektromagnetyczny, który rozłącza prąd w sytuacji zwarcia przewodów.
Istnieją trzy główne typy takich wyłączników:
- Nadprądowy, który chroni instalacje i urządzenia podpięte przed przeciążeniem oraz zwarciami w obwodzie.
- Różnicowy, montowany w rozdzielniach przed bezpiecznikami nadprądowymi dodatkowo chroni instalacje i urządzenia przed zwarciami. Jest również najlepszy sposób, aby ochronić przed porażeniem osoby w pomieszczeniach, gdyż reakcja takiego wyłącznika jest natychmiastowa.
- „Automat”, trzeci z bezpieczników był stosowany jako alternatywa pomiędzy wkładką topikową a wyłącznikami. Kształtem przypominał on wkładkę w oprawce, ale mechanicznie zbliżony był on do dzisiaj spotykanych wyłączników nadprądowych. W głównej mierze tradycyjne wyłączniki wyparły te hybrydy ze względu na to, iż zajmują mniej miejsca w skrzynkach instalacyjnych.
Dostępne w sklepach bezpieczniki, dedykowane do naszych domów i mieszkań, są produkowane w przedziale zabezpieczeń od 5A do 63A.
3. Czego kategorycznie nie wolno robić z bezpiecznikami
Wkładki topikowe, bo one stanowią tu największe pole do popisu dla samozwańczych elektryków, są najbardziej przerabianymi typami bezpieczników.
Jak zbudowana jest wkładka topikowa, pisałem w punkcie 2.
Wkładki topikowe jeszcze kilka lat temu gościły w każdym domu, zanim zastąpiły je tzw. wyłączniki nadprądowe. W chwili, gdy następowało zwarcie instalacji, znajdujący się we wkładce topik ulegał przegrzaniu i przerwaniu. Nasz nieustraszony Pan domu nie posiadając zapasowych wkładek, wkładał do środka kawałek drutu z przewodu miedzianego (w najlepszym wypadku) lub drutu z innego materiału. W najgorszych przypadkach wsadzano zwykły gwóźdź. Nie muszę chyba mówić, jakie to mogło i czasem miało skutki dla instalacji elektrycznej, a przede wszystkim domowników. Pod żadnym pozorem nie próbujcie takich sztuczek, jeśli wam zdrowie i życie miłe.
Należy pamiętać, że żadnych bezpieczników nie należy naprawiać. Jeśli coś w nich nie działa, mowa tu o wyłącznikach, wymieniamy je na nowe. Nigdy nie wymieniajmy bezpieczników sami. Najlepiej zlecić to fachowcowi, który oprócz odpowiednich narzędzi podpowie jakich bezpieczników wymaga nasza instalacja.
Komentarze