Innowacyjne metody leczenia nowotworów kobiecych

Nowe metody leczenia nowotworówBoimy się wielu chorób, w tym schorzeń psychicznych i nieuleczalnych, takich jak nowotwory. My, kobiety, narażone jesteśmy na zachorowanie na wiele z nich, najbardziej jednak przerażają nas te, które godzą w nasza kobiecość. Należą do nich nowotwory piersi, jajników, rak szyjki macicy, rak pochwy czy sromu. Poza tym, groźne są również rak płuc i żołądka częste u kobiet.

Jak się przed nimi ustrzec? Czy istnieją metody na wczesne wykrywanie i efektywniejsze leczenie nowotworów kobiecych i tych, na które tak często chorujemy? Okazuje się, że lekarze mają dla nas dobre wieści: medycyna dynamicznie się rozwija, co skutkuje opracowywaniem coraz to bardziej innowacyjnych metod leczenia nowotworów u kobiet i nie tylko. Warto je poznać i dowiedzieć się, jak dzisiaj leczy się choroby nowotworowe w polskich ośrodkach onkologicznych.

Czym jest nowotwór i jak go leczymy?

Nowotwór to stan patologiczny, w którym komórki dzielą się w sposób niekontrolowany, co prowadzi do mutacji genów, które kodują białka. Komórki nowotworowe cechuje szybkie rozmnażanie oraz zdolność do tworzenia przerzutów. Nowotwory dzielą się na łagodne, złośliwe oraz miejscowo złośliwe. Mogą obejmować praktycznie każdy narządów, jak również skórę, błony śluzowe i krew (mówimy wtedy najczęściej o białaczce, która jest nowotworem szpiku kostnego).

Metodami dotąd stosowanymi w leczeniu schorzeń onkologicznych było chirurgiczne usuwanie guza wraz z marginesem zdrowej tkanki oraz nierzadko z pobliskimi węzłami chłonnymi. W przypadku guzów prowadzenie jest tak zwane leczenie oszczędzające, na przykład w przypadku raka piersi: usuwa się guz bez konieczności usuwania piersi.

Jako leczenie, uzupełniające, alternatywne lub podstawowe w sytuacji guzów nieoperacyjnych stosowana jest chemioterapia oraz radioterapia.

  • Chemioterapia polega na podawaniu (najczęściej dożylnie) leków znanych jako cytostatyki. Są one skuteczne zarówno w leczeniu pierwotnego guza, jak również jego przerzutów. Podawane są leki lub ich grupy, mające na celu zabicie komórek nowotworowych. Chemioterapia nie uszkadza komórek zdrowych ale ma wpływ na cały organizm, w tym układ pokarmowy (może zaburzyć proces trawienia, powodować nudności i wymioty), mieszki włosowe (może prowadzić do odwracalnej utraty włosów) oraz układ krwionośny (zmniejsza ilość białych krwinek, co może zmniejszyć odporność organizmu.
  • Z kolei radioterapia obejmuje napromieniowywanie ciała chorego promieniowaniem magnetycznym X, którego zadaniem jest niszczenie komórek nowotworowych. Radioterapia jest bezbolesna ale długotrwała, seria składa się z wielu krótkotrwałych naświetlań. Zmiana naświetlana jest z wielu stron, co poprawia efektywność leczenia.

Innowacyjne metody walki z nowotworami

Z roku na rok rośnie liczba osób, u których zdiagnozowano chorobę nowotworową. Medycyna onkologiczna rozwija się bardzo dynamicznie, proponując coraz to nowe i bardziej innowacyjne metody leczenia nowotworów, zmniejszając skutki uboczne terapii oraz zwiększając szanse na całkowite wyleczenie. Jest to szczególnie istotne dla kobiet, które w wyniku leczenia raka mogą utracić nie tylko włosy ale i atrybuty kobiecości, w tym przejść mastektomię czy zabieg chirurgiczny w obrębie narządów rodnych, co wiązać się może z bezpłodnością.

1. Terapia celowana molekularnie: nadzieja dla pacjentów onkologicznych

Terapia celowana stosowana jest już w naszym kraju, między innymi w Bydgoskim Centrum Onkologii. Stosuje się ją w leczeniu nowotworów jelita grubego, żołądka, płuc oraz raka piersi. To nowa terapia, w której pokładane są olbrzymie nadzieje. Jej istota jest podanie leku, który "wycelowany" jest bezpośrednio w zmianę nowotworową. Ta forma terapii zaliczana jest do chemioterapii, aczkolwiek w tym wypadku lek podawany jest adekwatnie do celu molekularnego, czyli wyizolowanego genu, w którym występuje mutacja nowotworowa. Pozwala to na zwiększenie skuteczności działania leku poprzez podanie go tam, gdzie naprawdę jest potrzebny (w przypadku tradycyjnej chemioterapii lek rozchodzi się po całym krwiobiegu i trafia stamtąd do ogniska nowotworowego) oraz zmniejszanie działań niepożądanych. Wśród skutków ubocznych pojawia się osłabienie włosów oraz miejscowe stany zapalne skóry w miejscu podania leku.

2. Hipertermia w leczeniu nowotworów

Ciekawą metodą, stosowaną już w Polce w leczeniu raka jest hipertermia, czyli nowatorska metoda, oparta na wykorzystywaniu energii cieplnej w zwalczaniu komórek nowotworowych. Jak to działa? Metoda polega na sztucznym wprowadzeniu organizmu pacjenta w stan gorączki, temperatura działa wynosić powinna 38,5-39 stopni. W tym stanie organizm podejmuje walkę (podobnie jak w zwykłej grypie) oraz mobilizuje układ odpornościowy do zwalczania "wirusa", w tym wypadku nowotworu. Stosowana jest zarówno hipertermia miejscowa, opierająca się na podnoszeniu temperatury ciała jedynie w okolicy guza, jak i obejmująca całe ciało, np. w leczeniu nowotworów z przerzutami. Tkanka nowotworowa w tym procesie jest podgrzewana nawet do 40 stopni, co powoduje znaczne niedobory tlenu oraz zakłócenia procesu przemiany materii. Prowadzić do może do procesów autodestrukcji nowotworu, czyli jego samounicestwienia. Co ciekawe, wysoka temperatura nie uszkadza w żadnym stopniu zdrowych komórek. Terapia ta stosowana jest w połączeniu z chemio- oraz radioterapią, co podnosi jej skuteczność. Metoda stosowana jest między innymi w stołecznym centrum onkologii w leczeniu wielu nowotworów kobiecych, w tym raka piersi, szyjki macicy oraz nowotworów jajników. Na tego typu terapię: hipertermię z radioterapią zaprasza pacjentki onkologiczne z rakiem piersi Centrum Zdrowia w Otwocku, cieszące się sławą jednego z najnowocześniejszych centrów onkologicznych w naszym kraju.

3. Immunoterapia nowotworów

Immunoterapia w onkologii to nowoczesna i bardzo obiecująca metoda leczenia nowotworów. Nadal trwają badania nad pokierowaniem układem odpornościowym tak, aby sam zwalczał komórki nowotworowe. Leczenie ma opierać się na składnikach, które jest w stale wytworzyć nasz organizm i które jednocześnie potrafią zwalczać komórki rakowe. Niestety, dla lekarzy wciąż jeszcze zagadką jest, w jaki sposób nowotwór nijako „oszukuje” nasz układ odpornościowy i staje się dla niego niewidoczny. Trwają jednak badania nad lekami nowej generacji, dostępnymi najprawdopodobniej w postaci szczepionki, która będzie miała na zadanie stymulować limfocyty do walki z rakiem. Obecnie elementy terapii immunologicznej stosowane są w leczeniu nowotworów skóry, w tym czerniaka.

4. Onkologiczna terapia genowa

Nadzieją dla pacjentów onkologicznych jest terapia genowa. Polega ona na zastąpienia chorobowo zmienionego genu jest zdrową kopią. Stale trwają badania nad ta metodą, która pozwoliłaby uniknąć wielu zabiegów chirurgicznych, w tym zabiegu mastektomii, tak przerażającego dla kobiet.

5. Napromieniowanie na głębokim wdechu

Ciekawą formą leczenia nowotworów kobiecych, głównie raka piersi, jest napromieniowanie na głębokim wdechu, zwane również procedurą DIBH. Terapia dedykowana jest pacjentkom onkologicznym z różnymi stadiami zaawansowania nowotworu piersi. Metoda polega na sesjach napromieniowań, kiedy to pacjentka otrzymuje dawkę promieniowania, gdy wykonuje naturalny wdech. Pozwala to na wykorzystanie fizjologii oddychania, kiedy to w fazie wdechu rozpręża się tkanka płucna i odpycha serce od miejsca napromieniowania. W przyszłości chroni to kobiety przed schorzeniami kardiologicznymi, w tym zawałem serca. Pacjentki onkologiczne po leczeniu nowotworu lewej piersi są bowiem na niego narażone w o wiele większym stopniu niż ich zdrowe koleżanki.

6. Terapia protonowa w leczeniu nowotworów

Nowatorska terapia protonowa wykorzystywana jest w leczeniu złośliwych nowotworów, również w ich bardzo zaawansowanym stadium z przerzutami. To rodzaj radioterapii, wykorzystującej promieniowanie protonowe. Wykorzystuje się ją do leczenia wielu typów nowotworów, poza zmianami, zlokalizowanymi w obrębie narządu wzroku. W naszym kraju terapia protonowa rozsławiła krakowskie Centrum Onkologii. Jest ona stosowana głównie tam, gdzie leczenie operacyjne mogłoby spowodować nieodwracalne, niekorzystne zmiany. Zwykle więc jest tak w przypadku nowotworów głowy i szyi, mózgu ale też w zaawansowanych przypadkach raka piersi.

7. Krioablacja, czyli wymrażanie raka

Terapia zimnem stosowana jest w leczeniu wielu chorób, w tym w terapii onkologicznej. Polega ona na zamrażaniu guzów nowotworowych i doprowadzanie do ich martwicy. Terapia stosowana jest w przypadku guzów piersi, sutka czy wątroby.

8. Hormonoterapia nowotworów

Ciekawą formą leczenia nowotworów jest hormonoterapia, polegająca na przyjmowaniu leków, zawierających odpowiednią dawkę hormonów. Ich zadaniem jest osłabienie komórek nowotworowych oraz uniemożliwianie ich rozwoju. Dawniej terapia stosowana była jedynie jako wspomaganie leczenia paliatywnego, obecnie wdraża się ją już na wczesnym etapie leczenia onkologicznego. Podawanie hormonów stosuje się w terapii wielu nowotworów kobiecych, w tym w raku piersi, macicy czy jajników. W przypadku raka piersi kluczem do sukcesu jest eliminacja pobudzającego wpływu hormonów żeńskich estrogenów na komórki rakowe. Odmienne hormony podawane są jednak paniom przed i po menopauzie.

9. Nóż gamma: innowacja na miarę XXI wieku

Niezwykłą metodą leczenia raka jest wykorzystywanie w terapii onkologicznej noża gamma. To innowacyjne urządzenie medyczne, wykorzystywane w radioterapii nowotworów. Jego zalety obejmują wysoką dawkę promieniowania, podawaną bardzo precyzyjnie w miejscu, gdzie znajduje się guz. Stosuje się go, gdy tradycyjny zabieg chirurgiczny jest niemożliwy do wykonania lub, gdy nowotwór dał wiele przerzutów. Walorem zastosowania tego narzędzia jest krótki czas rekonwalescencji.

10. Wielodyscyplinarne leczenie skojarzone

Nowoczesne leczenie nowotworów obejmuje łączenie kilku terapii równocześnie, co pozwala na korzystanie z zalet wielu terapii, a łącząc je w jedną otrzymujemy kompleksowe leczenie nowotworu, nastawionego na wyzdrowienie. Zwykle korzysta się z leczenia miejscowego, czyli zabiegu chirurgicznego i napromieniowania okolicy zmiany nowotworowej oraz wspomagająco z leczenia systemowego, czyli chemioterapii, w tym celowanej oraz hormonoterapii. Wybór metod terapii uzależniony jest oczywiście od typu i stopnia zaawansowania nowotworu oraz od tworzenia się przerzutów.

Jak widzimy, medycyna onkologiczna rozwija się niezwykle dynamicznie. Stale sprawdzane i tworzone są nowe metody walki z nowotworami. To doskonała informacja dla kobiet, którym nowotwory odbierają poczucie kobiecości: przechodzą zabieg mastektomii, czyli usuwania piersi, nowotwory narządów rodnych mogą prowadzić do bezpłodności. Poza tym, wiele metod leczenia, w tym chemioterapia, prowadzi do zmian w wyglądzie, w tym utraty włosów, które stanowią bardzo ważny element wizerunku kobiety. Nowatorskie metody walki z rakiem pozwalają na unikniecie negatywnych konsekwencji terapii onkologicznej oraz poprawę skuteczności leczenia. Ponadto, trwają prace nad unowocześnieniem zabiegów rekonstrukcyjnych piersi, co pozwala paniom na odzyskanie poczucia kobiecości.

Nie mniej jednak, najbardziej istotna nadal pozostaje profilaktyka, czyli regularnie przeprowadzanie badań pod kątem wczesnego wykrywania nowotworów, zwłaszcza u kobiet z grup ryzyka. Pamiętajmy, że - mimo coraz to nowocześniejszych metod leczenia - to właśnie wczesne wykrycie zmiany nowotworowej w największym stopniu ma znaczenie dla powodzenia procesu leczenia.

Komentarze